Địa vực vùng núi phía Bắc Việt Nam thời xa xưa còn có cả một vùng đất rộng lớn nữa mà thế kỷ 18, 19 người dân quen gọi là Việt Điền. Lão Nhai là từ cổ từ thời các vua Hùng. Đây vốn là một điểm tụ cư khá đông do khí hậu ôn hòa, không mấy khi xảy ra mưa to, gió lớn hay bão lũ. Từ Lão Nhai dần dần chuyển thành Lão Cai, tức phố chợ cổ theo tiếng Quan Hỏa, là ngôn ngữ giao tiếp phổ thông của vùng. Từ Lão Cai sau dần chuyển sang Lao Cai. Địa danh Lao Cai tồn tại cho đến năm 1991. Khi Hoàng Liên Sơn chia tách thành hai tỉnh, mới xuất hiện địa danh là Lào Cai. Phố Lao Cai dần trở nên đông đúc, nên phía tả ngạn sông Hồng tự nhiên hình thành một khu dân cư, gọi là Phố Mới, tiếng Quan Hỏa là Tân Cai, tiếng Hmông gọi là Xênh Ca - Sín Cái.

Tên gọi Lào Cai hình thành từ cuối thế kỷ 19 khi người Pháp để ý đến Việt Nam và khám phá vùng núi Bắc Việt.

Tại vùng đất Lào Cai ở đầu cầu Cốc Lếu ngày nay, thì xưa kia có một khu chợ. Vùng biên giới trở nên nhộn nhịp khi vào những năm 1870 người Pháp như Jean Dupuis [note 1] đến "thám hiểm", mở đường buôn bán vũ khí và mua khoáng sản với Vân Nam, Trung Quốc. Người Pháp dựa vào người H'Mông để tiếp xúc, buôn bán, vận chuyển và tránh mặt giới chức Việt địa phương. Dần dần người ta mở mang thêm một phố chợ mới. Phố chợ cũ theo tiếng H'Mông là "Lao Cai", người Hoa gọi là ''Lão Nhai'' (老街), Dupuis viết là "Lao-kai". Phố chợ mới gọi là "Xin Cai", người Hoa gọi là Tân Nhai (新街, Phố Mới ngày nay).

Trong bản đồ Bắc Kỳ năm 1879 thì Jean Dupuis ghi chỗ chợ này là "Lao-kai, residence du Chef des Pavillone noirs" (Lao-kai, dinh thủ lĩnh quân Cờ đen). Sau này người Pháp quen dùng nên thành tên của thủ phủ vùng [6]. Giáo sư Đào Duy Anh thì nói khi làm bản đồ, người Pháp viết "Lão Nhai" là "Lao Cai" và sau thành "Lao Kay". Tên "Lao Kay" đã được người Pháp sử dụng trong các văn bản và con dấu hành chính.

Sau tháng 11 năm 1950, đã thống nhất gọi là Lào Cai cho đến ngày nay.